О, туған ел! (М.Мақатаев)

Ильясова Маралдым Хабдилшапиховна

Сабақтың мақсаты:

1.Оқушыны Мұқағали Мақатаевтың «О, туған ел!» атты өлеңін мәнерлеп, түсініп оқуға үйрету; өлеңнің өзекті түйінін, ойын ашуға жағдай жасау, Отанға деген патриоттық сезімдерін ояту;

2.Оқушыларды топтық жұмыстармен ұйымшылдыққа тәрбиелей отырып, сөздік қорларын молайту;

3.Түрлі тапсырмалар арқылы  оқушылардың ой-өрістерін, қиылдарын дамыту;

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың әдістері: сұрақ-жауап, постермен жұмыс, топпен жұмыс

Сабақтың көрнекіліктері: слайдтар, маркерлер, постер

Сабақ барысы:

Психологиялық дайындық: Күнге қолдарыңды созыңдар. Күннің жомарт сәулелері ананың нәзік алақанындай аялайды, сипалайды, жылытады. Сиқырлы күн барлық өкпе мен мұңды ерітіп жібереді. Жүрегімізді жылу мен махаббатқа толтырады.
Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастайық.
Қазір бізде әдебиеттік оқу сабағы, сабаққа керекті оқу құралдарын партаның шетіне қойыңдар.

Үй тапсырмасын қайталау:

«Ақжайық» әңгімесі бойынша текше тастап түскен сұрақтарға жауап беру

1. Жайықнеліктенағараберді?
2. Баласыәкесінеқандайсұраққойды?
3. Баланыңауынабалық неге ілікпеді?
4. Өзен неге Ақжайықдепаталады?
5. Су туралымақалайт
6. Автордыңнегізгіойы

Тақырып:М.Мақатаевтың «О, туған ел!» өлеңі

Бүгінгісабақтыңсоңындабіз не білуімізкерек?

«О, туған ел!» өлеңдімәнерлепоқу, мазмұнынашу, автор жайлыбілу

Түсіну:

Мұғалімөлеңдімәнерлепоқыпшығады.

• Бұлөлеңдікімжазды? (М.Мақатаев)

Автор өмірбаяны

МұқағалиМақатаев (1931-1976) МұқағалиСүлейменұлыМақатаев — Шынайы поэзия өкілі, ғажайыпақындардыңбіріМұқағалиМақатаевқазіргі Алматы облысы, РайымбекауданындағыҚарасазаулында 1931 жылы 9 ақпандадүниегекелді. Балалықшағысоғыспентұспа-тұскелгенМұқағалиөлеңді он-он біржасынанжазабастайды. АлғашқыөлеңдеріаудандықгазеттежарықкөргенМұқағалишығармалары 1960-1970 жылдарыүздіксізбасылады, бұлжылдардыақынныңқазақпоэзиясыныңбиікшыңынакөтерілгенуақытыдепсанауғаболады. Ауыл орта мектебін 1948 жылыбітіріп, өзауылында комсомол, кеңесқызметтеріндеболған. Кейінаудандықгазеттеәдебиқызметкер, Қазақрадиосында диктор болған, «Қазақәдебиеті» газетінде, «Жұлдыз» журналында поэзия бөлімінбасқарған. ҚазақстанЖазушылародағында поэзия секциясындаәдебикеңесшіқызметінатқарған. ТырнақалдытуындыларыНарынқолаудандық «Советтікшекара» (қазіргі «Хан тәңірісі») газетінде 1948 жылдарыжарияланабастаған. 1954 жылыбір топ өлеңі «Әдебиетжәне искусство» (қазіргі «Жұлдыз») журналында, оданкейінбіршоғыржырыӘ.Тәжібаевтыңсәтсапартілегенсөзімен «Қазақәдебиетінде» жарияланған. Аз ғұмырыішіндебірнешелирикалықжыржинағы мен дастандарынұсынған. ЖыраудармасысаласындаШекспирдіңсонеттерін, Дантенің «Құдіреттікомедиясын» қазақшалады. Ақынның «Саржайлау», «Сөнбейді, әже, шырағын», «Кел, еркем, Алатауыңа» өлеңдерінесазгерН.Тілендиевәншығарған. Ақынтұрмыстауқыметінтартажүріп, әпербақансынғаұшырағанда да «Ақынныңақындығыатақтаемес, ардағана» дегенбайламдыберікұстап, шен-шекпенге де, лауазым-атаққа да қызықпаған. М.Мақатаевқаламынан «Қарлығашым, келдіңбе?», «Дариғажүрек», «Аққуларұйықтағанда», «Шуағымменің», «Өмір-дастан» т.б. жыржинақтарытуған. Қырық бес жасындақайтысболғансоң, Мұқағалидыңекіншіөмірі — өлмесғұмырыбасталды. Ақынныңартындақалған мол мұрасы: «Соғадыжүрек», «Шолпан», «Жырлайдыжүрек», «Өмір-өзен» т.б. жыркітаптары, «Қош, махаббат!» аттыпрозалықкітабыоқырманныңқолдан-қолғатүспей, іздепжүріпоқитыншығармаларынаайналды. ӨмірдісүюдіңғажайыпүлгісінкөрсеткенақынМұқағали «Жан азасы» (реквием) поэмасындаөміртуралы гимн туғызды. «Аққуларұйықтағанда» поэмасында ел наным-сенімінқастерлеу, сұлулықүндестігінжыретсе, «Райымбек, Райымбек!» дастанында ел тарихын, ел басынақатертөнгендеқолына ту алып, жауынақарсыаттанғанРайымбекХангелдіұлыныңерлігінсуреттейді. М.Мақатаевпоэзиясыжұмыржердіңбарлықмәселесінеараласқан, кең, ауқымдытақырыптықамтиды. Оныңтуғанжер, адамдартағдыры, өмір мен өлім, ана мен бала, ақын мен ақындық, соғыстауқыметіт.б. тақырыптағылирикасықайталанбасұлттықсипатта, ұлттық зермен кестеленген.

ОЙЛАН-ЖҰПТАС БӨЛІС

Постер қорғау. Топтар  тақырып бойынша мағыналарын ашып, қорғайды.

Шығармашылық  жұмысСөйлемдерді аяқта.

Мен туған жерімді сүйемін, өйткені….

Менің туған жерім мен үшін қымбат, өйткені….

Менің  отанымдайжержоқ, себебі…

Жинақтау:

• Бүгінгісабақтаналғанбілгендеріңді, естігендеріңді, көргендеріңді

жинақтайық. Келісемін-Келіспеймінкестесі

Келісемін  +-келіспеймін—  кестесі

1. Туғанжердімақтантұтукерек

2. Туғанжерділастаукерек

3. Отанымыздықорғаукерек

4. Атамекендісүюкерек

5. Туғанелдіқорлаукерек

6. Туғанжердіқадірлеукерек

Бағалау:

Үйге тапсырма:

Өлеңдімәнерлепоқу, М.Мақатаевтың  басқа да шығармаларын жинақтау.